Koopkrachtpremie - loonnorm - relance-uren
Koninklijk besluit van 23 april 2023 betreffende de koopkrachtpremie, BS 28 april 2023. Wet van 24 mei 2023 houdende maatregelen inzake het loonoverleg voor de periode 2023-2024, BS 31 mei 2023; Koninklijk besluit van 13 mei 2023 tot uitvoering van het artikel 7,§1 van de wet van 26 juli 1996 tot bevordering van de werkgelegenheid en tot preventieve vrijwaring van het concurrentievermogen, BS 26 mei 2023; Wetsontwerp van 26 juni 2023 tot uitvoering van het afsprakenkader in het kader van de interprofessionele onderhandelingen voor de periode 2023-2024, Parl. Doc. 55 3446/001.
Koopkrachtpremie
Ondernemingen die in 2022 een hoge winst of een uitzonderlijke hoge winst behaalden, kunnen een eenmalige koopkrachtpremie toekennen. Het is afwachten op de definitie van een hoge of uitzonderlijk hoge winst, die overgelaten wordt aan de sectorale onderhandelingen.
Voor het PC 124 (Bouw) is er al een akkoord, zo moet hier een koopkrachtpremie van 250 EUR worden toegekend als de winst in 2022 15% hoger lag dan de gemiddelde winst in de periode van 2019 tot 2021. De premie van 500 en 750 EUR wordt gegeven als de gemiddelde winst respectievelijk 25% of 50% en meer bedraagt.
De premie neemt de vorm aan van een papieren of elektronische consumptiecheque en moet aan enkele voorwaarden voldoen, vooraleer ze vrijgesteld is op fiscaal en socialezekerheidsvlak:
De cheque mag niet toegekend worden ter vervanging of omzetting van loon, premies, voordelen in natura of van enig ander voordeel;
De toekenning van de cheque moet bepaald worden in een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten op sector- of ondernemingsniveau. Bij gebrek aan vakbondsafvaardiging kan dit ook geregeld worden in een individuele overeenkomst;
Is de collectieve arbeidsovereenkomst op ondernemingsvlak gesloten, dient men te rechtvaardigen wanneer er tijdens de crisis goede resultaten waren;
De cheque vermeld de nominale waarde, die hoogstens 10 EUR mag bedragen;
De cheque is op naam van de werknemer;
In het geval van een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst mag het totaalbedrag dat wordt gegeven, niet hoger zijn dan 500 euro per werknemer bij hoge winst en maximaal 750 EUR bij uitzonderlijk hoge winst;
Daarnaast gelden nog volgende regels voor elektronische consumptiecheques:
De cheques kunnen enkel door een erkend uitgever worden verstrekt;
Het totale bedrag moet op de loonfiche worden vermeld;
De werknemer moet kennis kunnen nemen van zijn saldo en de geldigheidsduur van de cheques die nog niet gebruikt zijn;
Er dient voor elektronische cheques gekozen te worden bij collectieve of individuele overeenkomst;
Het gebruik van de elektronische cheque mag geen kosten met zich meebrengen voor de werknemer, enkel in geval van verlies of diefstal.
De consumptiecheque mag gegeven worden sinds 1 juni 2023 tot 31 december 2023. Zelfstandige bedrijfsleiders kunnen geen beroep doen op deze koopkrachtpremie.
Loonnorm
Het koninklijk besluit dat de maximale marge voor de loonkostenontwikkelingen vastlegt voor 2023 en 2024 verscheen in het Belgisch Staatsblad.
Gezien deze norm op 0% werd vastgesteld, stijgt in principe de gemiddelde loonkost in de onderneming niet voor 2023 en 2024.
Weet dat hierbij wel geen rekening dient gehouden te worden met de indexeringen en baremieke verhogingen, alsook vormt de koopkrachtpremie geen probleem op de loonnorm van 0%
Relance-uren
Het systeem van vrijwillige overuren voorziet dat de werknemer vanaf 1 juli 2023 tot 30 juni 2025 maximaal 120 overuren zal kunnen presteren zonder dat hierop sociale zekerheidsbijdragen of belastingen verschuldigd zijn. Deze reglementering is nog niet gepubliceerd maar zal mogelijks niet meer gefinaliseerd worden voor het zomerverlof. Hierdoor aanvaarden de FOD WASO en de RSZ dat de relance-uren al toegepast kunnen worden vanaf 1 juli 2023.
Wat zijn relance-overuren?
Relance-overuren kwamen er in het kader van de coronacrisis. Deze relance-overuren:
geven geen recht op overloon;
zijn vrijgesteld van socialezekerheidsbijdragen;
zijn niet belastbaar in hoofde van de werknemer;
moeten niet ingehaald worden;
worden niet in aanmerking gekomen voor de naleving van de interne grens;
dienen voorafgaand door de werknemer met een schriftelijk akkoord te worden goedgekeurd;
kunnen worden gecombineerd met 100 vrijwillige overuren.
Wat is het verschil met de andere overuren?
Naast deze relance-overuren bestaan er nog de klassieke gewone overuren en de vrijwillige overuren
Gewone overuren
Gewone overuren kunnen enkel gepresteerd worden naar aanleiding van bepaalde situaties, zoals voorzien door de arbeidswet. Het betreft o.a.:
werken van vervoer, laden en lossen;
voorbereidend werk of nawerk;
werken met bederfelijke stoffen;
wanneer de arbeidstijd niet nauwkeurig bepaald kan worden;
tijdens het opmaken van inventarissen of balansen;
bij buitengewone vermeerdering van het werk;
indien er zich een onvoorziene omstandigheid voordoet;
om het hoofd te bieden aan een (dreigend) ongeval;
voor het uitvoeren van dringende arbeid aan machines of materieel (overmacht).
Er gelden in principe bepaalde procedures (mededeling aan vakbondsafvaardiging, inspectiediensten …)
Indien er gewone overuren worden gepresteerd dan is een overloontoeslag verschuldigd van 50% of 100% en dient dit overwerk nadien te worden gecompenseerd door middel van inhaalrust.
De gewone overuren zijn onderworpen aan rsz-bijdragen en belastingen. Er geldt een fiscaal gunstregime voor 130 overuren. Deze zullen waarschijnlijk verhoogd worden tot 180 uren, maar hier dienen we nog te wachten op de regelgeving hieromtrent.
Vrijwillige overuren
De werknemer kan op vrijwillige basis 120 overuren presteren zonder dat hiervoor op de uitzonderingen voorzien in de arbeidswet beroep dient te worden gedaan. De werknemer dient hiervoor elke 6 maand zijn schriftelijke toestemming te geven.
Opgepast, slechts 100 (basiscontingent) van de 120 vrijwillige overuren mogen worden gecombineerd met de relance-overuren.
Deze gewone vrijwillige overuren geven recht op een overloontoeslag van 50% of 100%, maar in tegenstelling tot de gewone overuren is geen inhaalrust verschuldigd. De daggrens van 11 uur of de weekgrens van 50 uur mag echter niet worden overschreden.
De gewone vrijwillige overuren zijn onderworpen aan rsz-bijdragen en belastingen. Er geldt een fiscaal gunstregime voor 130 overuren. Deze zullen waarschijnlijk verhoogd worden tot 180 uren, maar hier dienen we nog te wachten op de regelgeving hieromtrent.
Samengevat
De relance uren zijn een interessant instrument om uw werknemer te vergoeden voor hun extra prestaties. Zowel voor de werkgever als de werknemer zijn hierop geen sociale bijdragen of belasting verschuldigd, bruto is dus gelijk aan netto.
Indien de 120 relance-overuren worden gecombineerd met de vrijwillige overuren dan mag men slechts 100 vrijwillige overuren presteren, hetgeen het totaal op 220 uren brengt.
Opgepast, ook bij het presteren van deze relance-overuren dient men er over te waken dat de daggrens van 11 uur of de weekgrens van 50 uur niet wordt overschreden. Relance-overuren kunnen bijgevolg niet worden gebruikt bij overschrijding van de grenzen van de grote flexibiliteit.