Het coronavirus en gebrek aan werk

Sinds het coronavirus in december 2019 uitbrak in China (Wuhan), houdt het heel wat mensen in de ban.

Het virus heeft ook economische gevolgen en kan een impact hebben op de mogelijkheid/ plicht werk te verschaffen aan uw medewerkers.

Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht

Er is sprake van overmacht wanneer een plotse, onvoorzienbare gebeurtenis, onafhankelijk van de wil van de partijen de uitvoering van de overeenkomst tijdelijk volledig onmogelijk maakt.

De werkgever die de overmacht inroept, moet hiervan zo snel mogelijk een elektronische aangifte doen bij het werkloosheidsbureau van de exploitatiezetel. Als reden van overmacht vermeldt hij ‘CORONAVIRUS’.

Daarnaast moet hij ook een schriftelijke aanvraag tot erkenning van de overmacht indienen met een gedetailleerde uitleg waaruit blijkt dat de werkloosheid is veroorzaakt door overmacht, die het gevolg is van het coronavirus. Daarnaast dienen nog een aantal formaliteiten te worden volbracht (maandelijks afleveren controleformulier C3.2.A, het verrichten van de elektronische aangifte ASR scenario 2 en ASR scenario 5).

De tijdelijke werkloosheid wegens overmacht zal in voorkomend geval aanvaard kunnen worden voor de door de werkgever opgegeven duur doch voorlopig uiterlijk tot en met 30.06.2020.

Op de website van de RVA kunnen een aantal voorbeelden worden teruggevonden van situaties die mogelijks in aanmerking komen voor tijdelijke werkloosheid wegens overmacht:

- De werknemer die omwille van persoonlijke redenen (vakantie, Chinees Nieuwjaar …) in China verblijft of in een ander land getroffen door het coronavirus en die, bij het einde van zijn verblijf, niet naar België kan terugkeren (bijvoorbeeld wegens een vliegverbod) of die naar België is gerepatrieerd maar bij aankomst in België in quarantaine wordt geplaatst, kan tijdelijk werkloos worden gesteld wegens overmacht indien hij zijn werk bij zijn werkgever niet op de voorziene datum kan hervatten.
- Belgische ondernemingen die getroffen worden door de gevolgen van het Coronavirus in China of andere landen - bijvoorbeeld omdat ze afhankelijk zijn van leveranciers uit de getroffen regio - kunnen ook een beroep doen op het stelsel van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht.

Het louter feit dat de werknemer terugkeert uit een risicogebied of het feit dat de werknemer in contact is gekomen met een persoon die uit een getroffen zone komt, zonder dat er concrete aanwijzingen zijn van een besmettingsgevaar, kan niet ingeroepen worden om deze werknemer tijdelijk werkloos wegens overmacht te stellen. Spontaan genomen preventieve maatregelen kunnen al evenmin in aanmerkingen komen daar het hier niet gaat om een van hogerhand opgelegd verbod om te werken of om zich te verplaatsen. Indien zou blijken dat een werknemer die na een terugkeer uit een risicogebied toch besmet zou zijn met het virus en de werkgever hierdoor ‘verplicht’ wordt om zijn personeel thuis te laten, kan hiervoor tijdelijke werkloosheid wegens overmacht worden aangevraagd.

Tijdelijke werkloosheid wegens gebrek aan werk

Daarnaast kan een onderneming geconfronteerd worden met een daling van werk ten gevolge van het virus. We denken hier dan aan Chinese voedingszaken, Chinese restaurants, reisagentschappen, luchtvaartmaatschappijen ... die omwille van vrees voor besmetting door het coronavirus een daling kennen van hun cliënteel.

Voor de arbeiders kan een beroep worden gedaan op tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken. De werkgever moet dan een elektronische aangifte doen bij het werkloosheidsbureau van de exploitatiezetel. Bij de economische redenen vermeldt hij ‘CORONAVIRUS’.

Voor bedienden kan tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken worden ingevoerd door de ondernemingen die reeds voldoen aan de preliminaire voorwaarden voor het invoeren ervan. De werkgever moet ook een elektronische aangifte doen bij het werkloosheidsbureau van de exploitatiezetel. Hij vermeldt bij economische redenen ‘SCHORSING BEDIENDEN’ en vermeldt ‘CORONAVIRUS’ in de rubriek opmerkingen. Indien de onderneming nog niet voldoet aan de preliminaire voorwaarden kan ze een aanvraag indienen bij de Minister van Werk om erkend te worden als onderneming in moeilijkheden op basis van onvoorzienbare omstandigheden die op een korte termijn een substantiële daling van de omzet, de productie of het aantal bestellingen tot gevolg hebben.

De formaliteiten voorzien bij tijdelijke werkloosheid wegens gebrek aan werk (kennisgeving, voorafgaandelijke mededeling, afleveren C3.2.A, het verrichten van de elektronische aangifte ASR scenario 2 en aangifte ASR scenario 5, … ) dienen uiteraard ook in deze situatie te worden volbracht.

Meer informatie: https://www.rva.be/nl/nieuws
Het Agentschap Innoveren en Ondernemen heeft een hulplijn opengesteld (0800 20 555) voor ondernemers en bedrijven die vragen hebben omtrent het coronavirus