Uw werknemer moet werken op de dag van de verkiezingen
Binnenkort is het weer zover… Op zondag 13 oktober 2024 vinden de gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen plaats. Voor de meeste werknemers vormt het uitoefenen van hun stemrecht (in Vlaanderen) dan wel stemplicht (in Wallonië en Brussel) of het invullen van een bijzittersplicht geen probleem gezien de verkiezingsdag op een zondag valt. Verschillende werknemers moeten echter ook werken op zondag. Over welke rechten en verplichtingen beschikken uw werkende medewerkers om hun stemrecht dan wel stemplicht uit te oefenen? Wij geven u een overzicht van de verschillende situaties mee.
Uw werknemer moet of wil stemmen op 13 oktober
Voor wat betreft de lokale en provinciale verkiezingen werd in Vlaanderen beslist om de stemplicht af te schaffen, voor de verkiezingen op 13 oktober 2024 geldt dus enkel een stemrecht in Vlaanderen. In Brussel en Wallonië geldt nog steeds de stemplicht. Zowel in het geval van stemrecht als stemplicht behoudt elke kiezer het recht om persoonlijk dan wel bij volmacht te gaan stemmen. Indien er op deze zondag echter gewerkt moet worden, beschikt de betrokken werknemer over twee mogelijkheden.
Werknemer wenst zelf te gaan stemmen
Elke werknemer heeft recht op ‘de nodige tijd’ om zelf te gaan stemmen. Als het niet mogelijk is om buiten de werkuren te gaan stemmen, kan de werknemer dus afwezig zijn voor de duur ‘die nodig is’ om zelf te gaan stemmen. De afwezigheid moet wel vooraf met de werkgever worden besproken. In onderling overleg wordt dan een tijdstip geprikt om de stemplicht te gaan vervullen dan wel het stemrecht uit te oefenen. Er is geen recht op loon voor de periode van afwezigheid tijdens de werkdag.
Werknemer wenst niet zelf te gaan stemmen
Een werknemer kan ook steeds kiezen om iemand bij volmacht voor hem te laten stemmen. Elke andere kiesgerechtigde kan de volmacht voor de werknemer uitvoeren. In dit geval moet er wel een bevestiging van de werkgever op het volmachtformulier komen dat de werknemer zijn aanwezigheid op het werk vereist is. Het volmachtformulier voor de werknemers die dit wensen is gratis bij het gemeentebestuur te bekomen. Downloaden is ook mogelijk:
Vlaanderen: https://www.vlaanderen.be/vlaanderen-kiest/a95-volmacht
Wallonië: https://electionslocales.wallonie.be/je-suis-electeur/voter/donner-procuration.html
Brussel: https://verkiezingen.brussels/stemmen-met-een-volmacht
Uw werknemer is opgeroepen als lid van een stem- of telbureau
Indien een werknemer wordt opgeroepen om te gaan zetelen als voorzitter of bijzitter van een stem- of telbureau, dan is er in elk geval recht op afwezigheid om deze taak te vervullen. Als werkgever kan je deze oproeping in principe niet verhinderen. We onderscheiden verschillende situaties.
Bijzitters als lid van een stem- of telbureau
De aangeduide bijzitters hebben het recht om afwezig te blijven van het werk op de dag van de verkiezingen.
Binnen bepaalde grenzen mogen zij afwezig zijn met behoud van hun normaal loon. Dit valt dan onder de toepassing van het klein verlet met loonwaarborg.
· De bijzitters in een hoofdstembureau of een enig stembureau mogen afwezig blijven van het werk met loonbehoud gedurende ‘de nodige tijd’.
· De bijzitters in een hoofdbureau bij verkiezing van het Europees Parlement mogen afwezig blijven van het werk met loonbehoud gedurende ‘de nodige tijd, maar maximum 5 dagen’.
· De bijzitters in een hoofdbureau voor stemopneming mogen afwezig blijven van het werk met loonbehoud gedurende ‘de nodige tijd, maar maximum 5 dagen’.
Enkel in bovenstaande gevallen is er recht op klein verlet. Voor de bijzitters in de overige (zogenaamde secundaire) stem- en stemopneming bureaus is er geen recht op klein verlet. Er is met andere woorden geen recht op loonbehoud voorzien.
Voorzitters en secretarissen als lid van een stem- of telbureau
De aangeduide voorzitters en de secretarissen hebben het recht om afwezig te blijven van het werk op de dag van de verkiezingen. De werkgever moet hen steeds de nodige tijd geven om hun wettelijke plicht te kunnen vervullen. In het geval van een voorzitter of secretaris is nooit een recht op loonbehoud voorzien.
Oproep als lid van een stem- of telbureau weigeren?
Als de werknemer, om welke reden dan ook, niet in staat is om als bijzitter, secretaris of voorzitter aanwezig te zijn, moet de contactpersoon die op de aanwijzingsbrief staat op de hoogte gebracht worden via de contactgegevens op de brief. Het is aan het kantonbureau om te beslissen of de ingeroepen reden verantwoord is of niet en of er een vrijstelling kan toegekend worden. Het feit dat de werknemer normaal gezien moet werken kan aangereikt worden als reden om niet als bijzitter aanwezig te zijn mits verklaring op eer van de betrokken werkgever.
Meer info nodig?
Voor meer info zie ook:
https://www.vlaanderen.be/vlaanderen-kiest
https://electionslocales.wallonie.be/home.html
U kan ook steeds bij uw gekende contactpersoon bij Paycover terecht voor meer informatie en de nodige attesten.