Arbeidsmigratie Waals Gewest - Wijziging regelgeving
Omwille van een tekort aan werknemers op de Belgische arbeidsmarkt, rekruteren werkgevers soms buitenlandse arbeidskrachten.
Voor onderdanen van de Europese Economische Ruimte (EER) of Zwitserland geldt het vrije verkeer van werknemers en moet de werkgever geen specifieke formaliteiten vervullen.
Werknemers die geen onderdaan zijn van de EER of Zwitserland mogen daarentegen niet zomaar tewerkgesteld worden op het Belgisch grondgebied.
Concreet dien je als werkgever 2 stappen te doorlopen wanneer je deze buitenlandse werknemer wil tewerkstellen:
• Eerst moet nagekeken worden of deze derdelander niet van rechtswege is toegelaten om in België te werken. Dit kan indien deze werknemer kan genieten van een verblijfsgerelateerde vrijstelling (federale bevoegdheid) of een werkgerelateerde vrijstelling (regionale bevoegdheid).
• Indien dit niet het geval is zal de werkgever in principe een toelating tot arbeid, zijnde een arbeidskaart (verblijf van maximum 90 dagen) of een gecombineerde vergunning/single permit (verblijf van meer dan 90 dagen) moeten aanvragen bij het bevoegde Gewest.
In dit kader is er op 1 september 2024 een nieuw besluit van het Waals gewest in werking getreden.
In deze nieuwsbrief geven we kort een aantal belangrijke wijzigingen weer.
Werkgerelateerde vrijstellingen
Er werden een aantal wijzigingen aangebracht aan de werkgerelateerde vrijstellingen. Dit zijn vrijstellingen die verband houden met de aard van het werk en/of de uit te voeren activiteiten.
De werkgerelateerde vrijstellingen vallen in het Waals Gewest uiteen in de volgende categorieën met voor elke categorie specifieke voorwaarden:
1) Gedetacheerde werknemers die niet onderworpen zijn aan een voorafgaande Limosa-aangifte;
2) Gedetacheerde werknemers die onderworpen zijn aan een voorafgaande Limosa-aangifte;
3) Houder geldige Europese blauwe kaart in andere lidstaat;
4) Een kind dat gemachtigd is om te werken;
5) Nieuwe vrijstellingen: De nieuwe regelgeving stelt dat de volgende categorieën van personen van rechtswege toelating hebben om te werken:
• Een persoon die naar België komt om een bezoldigde stage van hoogstens 12 maanden uit te voeren die is goedgekeurd door de bevoegde overheid in het kader van een ontwikkelingssamenwerking of een samenwerkingsakkoord of door de minister;
• Een onderzoeker, assistent-docent of internationaal docent tewerkgesteld in het kader van een gastenovereenkomst of die deel uitmaakt van een door de overheid ondersteund samenwerkingsverband tussen de universiteit en een bedrijf;
• Een postdoctoraal onderzoeker die een toelage voor wetenschappelijk onderzoek of een beurs voor academisch onderzoek ontvangt.
Knelpuntberoepen
FOREM maakt een lijst op met functies die worden beschouwd als moeilijk in te vullen. Staat de functie in de lijst, dan is de werkgever niet verplicht om een vacature voor te leggen of te bewijzen dat hij geen kandidaten vindt.
De actuele lijst kan men terugvinden op https://www.leforem.be/citoyens/metiers-porteurs.html.
Naast de huidige knelpuntberoepenlijst, wordt ook de mogelijkheid ingevoerd voor de minister om ingeval van een tekort aan arbeidskrachten als gevolg van een ernstige natuurlijke, gezondheids-, militaire, industriële of sociale crisis voor een bepaalde categorie van werknemers vast te stellen dat voldaan werd aan de arbeidsmarkttest voor een hernieuwbare periode van 6 maanden.
Specifieke werknemerscategorieën
Specifieke categorieën van buitenlandse werknemers genieten een gunstregeling voor de toekenning van een werkvergunning, elke categorie heeft zijn eigen voorwaarden voor toekenning en eigen loongrenzen. Deze werden wat aangepast.
Ter illustratie: Een derdelander kan maar kwalificeren als hooggeschoold personeel indien er een bepaalde loondrempel bereikt wordt (voor 2024 gelijk aan 50.310 EUR bruto). De nieuwe regelgeving voegt een verlaagde loondrempel van 80% toe voor werknemers die jonger zijn dan 30 jaar op het ogenblik van de aanvraag.
Toelating tot arbeid vereist
Indien de derdelander niet van een vrijstelling kan genieten, moet men een toelating tot arbeid (een werkvergunning of een single permit) verkrijgen.
Onder de oude regelgeving gold dat (indien een werknemer niet onder een specifieke categorie of onder de knelpuntberoepenlijst van het Waals Gewest viel) er een arbeidsmarkttest moet worden uitgeoefend waarbij in de praktijk een vacature in gedeeld beheer op de website van FOREM geplaatst moet worden voor minstens 6 weken alvorens de aanvraag tot het bekomen van een toelating tot arbeid kan worden ingediend.
Voor een tewerkstelling langer dan 90 dagen moet de werkgever nu een nieuwe procedure volgen om een single permit te bekomen. De werkgever bewijzen dat hij geen andere geschikte kandidaten vindt op de arbeidsmarkt, hiervoor toont hij aan dat hij:
• ofwel de vacature minstens 5 weken via FOREM heeft gepubliceerd of dat hij zonder succes beroep heeft gedaan op de diensten van FOREM;
• ofwel met alle mogelijke middelen geen kandidaten heeft gevonden. Hier spreken we over zeer specifieke kandidaturen waarbij het zeer moeilijk of onmogelijk is om in België de juiste kandidaat te vinden. Dit is eerder uitzonderlijk.
Begrip bezoldiging
Er is een nieuwe definitie van het begrip bezoldiging. De bezoldiging moet meegedeeld worden aan de Waalse overheid vóór de tewerkstelling van de buitenlandse werknemer.
Vanaf 1 september zullen de loongrenzen, waaraan een tewerkstelling moet voldoen, geproratiseerd worden bij een deeltijdse tewerkstelling. Het loon dat de werknemer ontvangt moet minstens voldoende zijn om de kosten van levensonderhoud en huisvesting te verzekeren.
Informatieverplichting werkgever
Op basis van de nieuwe regelgeving moet de werkgever het Waals Gewest verwittigen in geval van een verandering van werkgever, een verandering van een essentieel element van de arbeidsovereenkomst die een impact kan hebben op de toelating tot arbeid, de beëindiging van de arbeidsovereenkomst of het einde van de tewerkstelling in België.
Weigerings- en intrekkingsgronden
Net zoals in het Vlaams Gewest, zijn sinds 1 september 2024 verplichte en facultatieve weigerings- en intrekkingsgronden van toepassing.
Ter illustratie, de nieuwe regelgeving bevat volgende
1) verplichte weigeringsgronden:
• De aanvraag bevat gegevens, verklaringen of documenten die onvolledig, onjuist, vervalst of onwettig zijn;
• De voorwaarden inzake de gecombineerde vergunning of arbeidskaart zijn niet vervuld;
• De werkgever komt zijn wettelijke en reglementaire verplichtingen met betrekking tot zijn beroepsactiviteit niet na;
• De werknemer voldoet niet aan de door de wet- of regelgeving opgelegde voorwaarden voor toegang tot het beoogde beroep;
• …
2) facultatieve weigeringsgrond:
• De werkgever failliet, kennelijk insolvent is, of er tegen hem een faillissementsprocedure loopt;
• …
3) verplichte intrekkingsgronden:
• Een frauduleuze praktijk, een onvolledige, onjuiste of vervalste aangifte of een onwettig uitgevoerde aanpassing, met betrekking tot de regels inzake tewerkstelling van buitenlandse werknemers werd vastgesteld;
• De werkgever of gastentiteit voldoet niet aan de wettelijke en reglementaire verplichtingen met betrekking tot de tewerkstelling van vreemdelingen, met inbegrip van de bezoldiging en andere arbeidsvoorwaarden die van toepassing zijn;
• De betrekking is in strijd met de openbare orde of de openbare veiligheid, met de wetten en reglement, met internationale overeenkomsten of akkoorden over de aanwerving en tewerkstelling van buitenlandse werknemers;
• …
4) facultatieve weigeringsgronden:
• De werkgever komt zijn wettelijke en reglementaire verplichtingen met betrekking tot zijn beroepsactiviteit niet na;
• …
De regelgeving stelt nog steeds dat bij elke beslissing om een verzoek te weigeren of in te trekken rekening wordt gehouden met de omstandigheden van elk individueel geval, met inbegrip van de belangen van de werknemer en het evenredigheidsbeginsel.
Inwerkingtreding
De nieuwe wetgeving is in werking getreden op 1 september 2024.
Toelatingen tot arbeid toegekend vóór 1 september 2024 blijven geldig tot ze vervallen. Vergunningsaanvragen die vóór die datum worden ingediend, blijven onderworpen aan de regels van de oude wetgeving.